BİR KİTAP:
“GÖRSEL BELGELERDE TRABZON
Panel ve Tablolar (Yağlıboya-Suluboya- Karakalem)
Gravür ve Litografiler
1461-1914”
Candan Nemlioğlu
Şimdi sizlere, uzun süren titiz bir araştırmanın sonunda hazırlanmış olan ve Trabzon’u görsel belgelerle gözler önüne seren bir kitabı elimden geldiği kadar tanıtmaya çalışacağım.
Bu eseri hakkıyla anlatabilmek benim için o kadar kolay olmayacak. Ancak kitabın tanıtımına geçmeden önce yazarından biraz bahsetmek istiyorum.
Trabzon eşrafından Nemlizadeler’in kızı olan Doç. Dr. Candan Nemlioğlu, 1947 yılında Trabzon’da dünyaya gelmiştir.
Trabzon Kız Meslek Lisesi, İstanbul Rüştü Üzel Kız Meslek Lisesi Resim Bölümleri'nde okuyan ve 1966 yılında mezun olan Nemlioğlu, 1970 yılında İstanbul Mecidiyeköy Lisesi Edebiyat Bölümü’nden mezun olmuştur. 1978’de Atatürk Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun olduktan sonra, 1989 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü’nde doktorasını tamamlamıştır.
1969-1970’de Yıldız Porselen Fabrikası’nda görev yapmıştır. 1979-1989’da Yücel Vakfı’nda Müdürlük görevinde bulunmuştur.
1990-1996’de Mimar Sinan Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak; 1996-2000 yıllarnda Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü’nde bölüm başkanlığı görevlerini yürütmüştür.
2000 yılında emekliye ayrılan Candan Nemlioğlu, halen çalışmalarına devam etmektedir. Nemlioğlu, Ord Prof. Dr. Süheyl A. Ünver’in başkanlığındaki “Tezhip ve minyatür kursu’na (1970-1975); Prof. Dr. Oktay Aslanapa başkanlığındaki “İznik Çini Fırınları kazıları”na ( 1981-1989) katılmıştır.
1994’de Bosna- Hersek Cumhuriyeti tarafından “Onur Belgesi” ile ödüllendirilmiştir. Uluslararası ve ulusal dergiler, sempozyumlar ve kongrelerde yazı ve bildirimleri vardır. İngilizce, Arapça, İtalyanca bilen Doç.Dr. Nemlioğlu’nun bilim ve sanat alanında basılmış eserleri bulunmaktadır.
• İznik Çini Fırınları Kazısı, Prof.Dr.Oktay Aslanapa Başkanlığında, Uzman (Çinilerdeki Desenlerin Tesbiti) 1982-1989.
• Bosna-Hersek Cumhuriyeti Başkonsolosluğu'nun bir Kuruluşu olan Bosna-Hersek Kültür ve Yardımlaşma Derneği bünyesinde yürüttüğüm projenin kapsamı. “Bosna-Hersek Foça Alaca Caminin 1993, Nisan ayındaki bombardımanda tamamen yakılması üzerine yapılan tanıtım”
• “Fotoğraf ve çizimleriyle Foça Alaca Camii” konulu sergi: Yer: Beyazıd Devlet Kütüphanesi” İstanbul 2-23 Şubat 1994.
• “Fotoğraf ve çizimleriyle Foça Alaca Camii konulu sergi: Yer: Holiday Inn Hotel, İslâmabad, Pakistan, 8-17 Ekim 1994 (First International İslâmic Artisans - at - Work Festival İslâmabad, Pakistan 7-15 October - 1994.)
• “Fotoğraf ve çizimleriyle Foça Alaca Camii” konulu sergi: Yer: Çanakkale Mehmed Akif Ersoy Konser Salonu! 2-8 Aralık 1994 (Vakıflar Haftası’nı anma programı içinde)
projelerinde görev almış olan Candan Nemlioğlu şu bilimsel kuruluşlara üyedir:
• ICCROM. (The International Centre for the study of the preservation and Restoration of Cultural Property)
• Ministers degli Affari Esteri (Culturali) ve Unesco bursu ile ICCROM, Mural Painting Course'na katıldım” Rome, 1990. Certificate, 1990, İCCROM-ICR
• “Training Course on the Conservation and Restoration of İslamic Manuscrpits and Acrhival Materials”, ICPICH-OIC-The Süleymaniye Library Ministry of Culture of the Rebuplic of Turkey. 1993 Certificate. IRCICA- Süleymaniye Library
• “The Architectural Heritage Today Program The Mostar 2004 Workshop” İstanbul, July 01-August 17. 1995” konulu programa “Bosna-Hersek Foça’da Türk-İslam Eserleri” konulu bildirile ile katıldım. Geniş kapsamlı bildiri IRCICA’ya bağlı “ISAR” vakfı tarafından yayınlandı.
• Fulbright, Academician Researching Scholarship (NYU, Instıtute of Fine Arts) Certificate, The S. William Fulbright Foreign Scholarship Board and The United States Information Agency, September 1998.)
DOÇ. DR. CANDAN NEMLİOĞLU’NUN ESERLERİ:
I-Uluslararası bilimsel toplantılarda sunulan ve bildiri kitabında (Proceedings) basılan bildirileri:
• Nemlioğlu, C., “Yugoslavya, Foça, Alaca Camii Kalem İşleri Sorunu” 9. Milletlerarası Türk Sanatları Kong. Bil. 529-541, Ankara (1995)
• Nemlioğlu, C. “Manuscripts studies in Süleymaniye Library, İstanbul.” Melcom International The European Association of Middle East Librarians. 22 - 25 march 2000 Venice, Italy.
• Nemlioğlu C., “Göçeli (Gökçeli) Camii", 1. Uluslararası Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Kong. Bildirileri, Konya.-Türkiye, 2001.
• Nemlioğlu C., “Aziz Mahmud Hüdayi Külliyesi Yapılarındaki Kalem İşleri” Uluslar arası Aziz Mahmud Hüdayi Semp.,20-22 Mayıs 2005.
• Nemlioğlu C., “Osmanlı Bahçe Kültürünün Batılı Seyyahlar ve Sanatkârlara Etkileri” XI. ve XVIII.yüzyıllar İslâm-Türk Medeniyeti ve Avrupa Uluslararası Sempozyum,24-26 Kasım, 2006, (İSAM),221-235.
• Nemlioğlu C.,” Abud Efendi Konağı ve Tarihi SİT Alanı Çerçevesinde Yeniden Değerlendirilmesi”´, 2. Uluslararası Eminönü Sempozyumu Tebliğler Kitabı, 15-17 Haziran 2007, 360-372.
• Nemlioğlu C.,” El-Cezeri’nin “El – Cami’ Beyne’l-İlmi Ve’l Ameli’n-Nafi Fi Sina’ Atı’l-Hiyel” Adlı Kitabının Türkiye’deki Nüshalarından İkisinin Sanatsal Değeri” I.Uluslararası Artuklu Sempozyumu Bildirileri, 25-26-27 Ekim 2007, Mardin,33-76.
II-Ulusal hakemli dergilerde yayımlanan makaleleri:
• Nemlioğlu C., “Geçmişten Günümüze Trabzon” Mimar Sinan Üni. Fen Ed. Fak. Der.,Yıl Sayı2 Ocak 1995, 146-153 Trabzonlu Şairler” İ.Gündağ Kayaoğlu Anma Kitabı, Taç Vakfı,İstanbul 2005.
III-Ulusal bilimsel toplantılarda sunulan ve bildiri kitaplarında basılan bildirileri:
• Nemlioğlu, C., Türk İslam Tasvir Sanatında Edirne ‘li Şairler, T.Ü. 1.Edirne Kültür Araştırmaları Semp. 23-25 Ekim 2002.
• Nemlioğlu, C., Üsküdar Atik Valide Sultan Camii Özgün Kalem İşleri ve Türk İslam Bezeme Sanatındaki Yeri, I.Üsküdar Semp. 23-25 Mayıs 2003 Bildiriler,İstanbul 2004.
• Nemlioğlu C., “Maraş Ulu Camii Özgün Kalem İşleri ve Türk-İslam Bezeme San’atındaki Yeri” I.Kahramanmaraş Semp.6-8 Mayıs 2004.
IV-Ulusal hakemli dergilerde yayımlanan makaleleri:
• Nemlioğlu C.,“Geçmişten Günümüze Trabzon” Mimar Sinan Üni. Fen Ed. Fak. Der.,Yıl Sayı2 Ocak 1995, 146-153.erli Trabzonlu Şairler” İ.Gündağ Kayaoğlu Anma Kitabı, Taç Vakfı,İstanbul 2005.
V-Ulusal bilimsel toplantılarda sunulan ve bildiri kitaplarında basılan bildirileri:
• Nemlioğlu, C., Türk İslam Tasvir Sanatında Edirne ‘li Şairler, T.Ü. 1.Edirne Kültür Araştırmaları Semp. 23-25 Ekim 2002.
• Nemlioğlu, C., Üsküdar Atik Valide Sultan Camii Özgün Kalem İşleri ve Türk İslam Bezeme Sanatındaki Yeri, I.Üsküdar Semp. 23-25 Mayıs 2003 Bildiriler,İstanbul 2004.
• Nemlioğlu C., “Maraş Ulu Camii Özgün Kalem İşleri ve Türk-İslam Bezeme San’atındaki Yeri” I.Kahramanmaraş Semp.6-8 Mayıs 2004.
• Nemlioğlu C., “ Üsküdarlı Lalezariler ve Resimli Laleleri” II. Üsküdar Semp.Bildiriler
• 12-14 Mart 2004,İstanbul Mart 2005.
• Nemlioğlu C., “Eyüplü Lalezariler ve Laleleri”Tarihi,Kültürü ve Sanatıyla Eyüpsultan Semp.IX. 13-15 Mayıs 2005, İstanbul 2005,398-409.
• Nemlioğlu C.,” Fatih Sultan Mehmed Han Döneminde Resim ve Tasvir Sanatı” 2005-2006 Fatih Semp.I-II Teb.,İstanbul 2007,278-293.
• Diğer Yayınlar:
• Kitapları:
• Nemlioğlu, C. “Bosna Hersek Foça’da Yok Edilen Türk İslam Kültür Eserleri” İSTANBUL (1996).
• Nemlioğlu C., “Görsel Belgelerle Trabzon” TAMEV (Trabzon Araştırmaları Merkezi
• Vakfı) İstanbul (2005).
• Nemlioğlu, C. “Trabzon’un Abidevi Eserlerinden Kostaki Köşkü” İSTANBUL (2008).
“GÖRSEL BELGELERDE TRABZON
Panel ve Tablolar (Yağlıboya-Suluboya- Karakalem)
Gravür ve Litografiler
1461-1914”
Candan Nemlioğlu
“Trabzon Kent Planı” ile başlayan kitap, üç bölüme ayrılmış:
I. Bölümde: “Trabzon’un Yüzyıllar Boyunca Geçirdiği Evreler ve Bu Evrelerin Sanatçılar Üzerindeki Etkisi” başlığı altında, Trabzon’un kültürel tarihçesi özetlenmiştir. I. Bölüm, 1320/1904 tarihli Trabzon Sancağı Haritası ve 1321/ 1904 tarihli Trabzon Sancağı Ziraî Haritası ile sona ermektedir.
II. Bölümde: “Trabzon’u Tanıtan Tempera Panel, Yağlıboya-Suluboya, Karakalem Tablolar, Gravürler ve Litografiler” başlığı altında, Trabzon’u resmeden çeşitli görsel materyallere yer verilmiştir. Bunların arasında, New York’ta Metropolitan Museum’da sergilenmekte olan ve ön tarafında Trabzon’un fethini konu alan resim bulunan ahşap sandık, İvan Konstantinoviç Aıvazovsky (1817-1900)’nin Trabzon’un denizden görünüşünü resmeden tuval üzerine yağlıboya tabloları, Darüşşafakalı Ali Bey’in Trabzon manzaralı tuval üzerine yağlıboya tablosu, Trabzon’un muhtelif yerlerini resmeden kurşun kalem ve suluboya tablolar, gravür ve taşbaskı (litografi) eserler bulunmaktadır.
Yazar, görselleri türlerine göre sınıflandırdıktan sonra, her görseli tanıtırken şu bir planı izlemiştir:
Görselin fotoğrafı,
Bulunduğu yer (Nerede, hangi müze veya koleksiyonda yer aldığı)
Ressamı ( sanatçısı) hakkında bilgi
Yapım yılı
Yapım tekniği
Ölçüleri
Tanımı
III. Bölümde: Değerlendirme ve Öneriler bulunmaktadır.
Kitabın sonunda, kitapta geçen ve okuyucuya yabancı gelebilecek kavramları açıklayan “Kavramlar Sözlüğü”, kitabın hazırlanmasında yararlanılan “Kaynaklar”, Görsel Belgelerin Konularına Göre Listesi”, kitabın içinde yer alan “Eserlerin Listesi”, “Kişi ve Eser İsimlerine Göre Alfabetik Dizin”, Yer İsimlerine Göre Alfabetik Dizin” bölümleri yer almaktadır.
Kaynaklar:
1-http://www.sanat.sakarya.edu.tr/cnemlioglu.
2-Candan, Nemlioğlu, “ Görsel Belgelerle Trabzon Panel ve Tablolar ( Yağlıboya-suluboya-Karakalem) Gravür ve Litografiler 1461-1914” Trabzon Araştırmaları Merkezi Vakfı- 2005
Hazırlayan: Başak Ayçin Dönmez
●●●●●●
KENDİSİNİ OKUMAYA VE YAZMAYA ADAMIŞ BİR İSİM
ÖMER MUSTAFA DÖNMEZ
ÖMER MUSTAFA DÖNMEZ
 |
| ÖMER MUSTAFA DÖNMEZ |
Bugün size kendisini kitap okumaya ve yazmaya adamış günümüz çevirmen ve yazarlarından birinden söz edeceğiz. Ömer Mustafa Dönmez. Yazarımız, 1945 yılında Erzincan'ın İliç ilçesinde dünyaya geldi.1953 yılında ailesiyle birlikte geldiği İstanbul'un Fatih ilçesinde büyüdü. İlk ve orta tahsilini İstanbul'da yapan Dönmez , 1969 yılında Bağdat Üniversitesi İlahiyat ve Edebiyat Fakültesi'nden mezun oldu.
Araştırmacı ve gözlemci bir kişiliği olan Dönmez, 1987-1988 döneminde T.C. Turizm Bakanlığı'nın açtığı sınavları kazanarak "Ülke Çapında Profesyonel Turist Rehberliği Kokartı"nı gurup birincisi olarak aldı.
1995 yılında emekli oluncaya kadar öğretmenlik yaptı. Kitaplarla dostluğu öğrencilik yıllarına dayanan Ömer Mustafa Dönmez'in öğretmenliği sırasında, başta "Haydar Amca Çocuk Kitapları Serisi" olmak üzere çocuklara yönelik birçok eğitici ve öğretici kitabı "Haydar Yavuz" müstear adıyla yayınladı.
Bir yandan eserlerini yazarken bir yandan çeviri yapan yazarın, başta Kimyâ-yı Saâdet olmak üzere Gazzâlî'den Türkçe'ye çevirmiş olduğu birçok kitap yayınlanmıştır.Seçtiği konular bakımın çok yönlü bir yazar olan Ömer Mustafa Dönmez, Çanakkale Savaşı'na bizzat katılmış olan gazilerden dinlediği savaş anılarını da katarak zenginleştirdiği "Tanıdığım Çanakkale Gazileri"; I. Dünya Savaşı'nda Kafkas cephesi ile ilgili olayları, bu cephede savaşmış olan bir gaziden dinlemiş olduğu anılar ve belgelerle zenginleştirerek "Bir Kafkas Gazisi" adlı kitabı yazmıştır.
Rehberlik tecrübesinden de yararlanarak ciddi bir araştırmanın sonunda, İstanbul'da bulunan su kemerleri, bendleri, çeşmeleri, şadırvanları, açık ve kapalı sarnıçları, hamamları, maksemleri, su terazilerini ayrıntılı bir şekilde anlatan "Bizanstan Günümüze İstanbul Suları" adlı kitabı; İstanbul'un Fethini ve Fatih Sultan Mehmed'i anlatan "Çağ Açan Hükümdar Fatih Sultan Geliyor" adlı kitabı; tarihte önemli izler bırakmış olayları toplayan "Çağlar Boyu Tarihten Canlı Tablolar" adlı kitabı; Fatih'ten önceki İstanbul kuşatmaları sırasında şehit düşen sahabelerin İstanbul'daki kabir ve makamlarını, Fatih Sultan Mehmed'in fetih ordusu askerlerindenden şehit düşenlerin kabirlerini ve Fatih'in İstanbul'da kurmuş olduğu 180 civarında mahalleyi anlatan "İstanbul'u Aydınlatan Nurlu Kandiller Peygamber ve Sahabe Kabirleri, Makamları, Fetih Şehitleri ve Gazileri, Fatih'in Kurduğu Mahalleler" adlı kitabı; kitap indirilmiş sekiz peygamberi, hayatlarını ve tevhid mücadelelerini anlatan "Kendilerine Kitap İndirilen Peygamberler" adlı kitabı yazmış ve yayınlamıştır.
Yazım çalışmalarına yoğun bir şekilde devam etmekte olan Ömer Mustafa Dönmez, Türkiye'deki kaplıcalar ve şifalı sular konusunda yeni bir kitap hazırlamaktadır.
Hazırlayan: Başak Ayçin Dönmez
●●●●●●
EĞİTİMCİ - YAZAR ÖMER MUSTAFA DÖNMEZ'İN BASILMIŞ OLAN ESERLERİ
EĞİTİMCİ - YAZAR ÖMER MUSTAFA DÖNMEZ'İN BASILMIŞ OLAN ESERLERİ
BİZANS'DAN GÜNÜMÜZE İSTANBUL SULARI
Bizans ve Osmanlı dönemlerinde İstanbul'da inşa edilmiş suyollarını; bentleri, İstanbul'un derelerini, su toplama havuzlarını, su toplama tesislerini, İstanbul'un göllerini, Bizans'tan ve Osmanlı'dan kalmmaksemleri, su kemerlerini, su terazilerini, şadırvanları, Osmanlı'dan günümüze ulaşabilen sebilleri, kayıtlarda rastlanan fakat günümüze ulaşamayan sebilleri, tarihi İstanbul çeşmelerini, İstanbul hamamlarını, ayazma sularını, İstanbul'un sarnıçlarını, İstanbul'un limanlarını, fenerlerini, şifalı sularını ve mesire yerlerini ayrıntılı olarak anlatmaktadır.
KİTAP İNDİRİLEN PEYGAMBERLER
İlk insan ve ilk peygamber Âdem (a.s.) ve kainatın yaradılışını anlattıktan sonra kendilerine suhuf ( sahifeler ) ve kitap indirilmiş 8 peygamber hakkında bilgi vermektedir.
ÇAĞLAR BOYU TARİHTEN CANLI TABLOLAR
Yazarımız, olgunluk döneminin ürünlerinden biri olan bu eserinde, Antik çağlardan, peygamberlerin hayatlarından, Hz. Muhammed (s.a.v.)'in hayatından, sahabelerin hayatından, İslam tarihinden,Osmanlı tarihinden ve Çanakkale'den canlı tabloları gözlerimizin önüne sermektedir.
İSTANBUL'U AYDINLATAN NURLU KANDİLLER
PEYGAMBER VE SAHABE KABİRLERİ, MAKAMLARI FETİH ŞEHİTLERİ VE GAZİLERİ FATİH'İN KURDUĞU MAHALLELER
Oldukça uzun olan adından da anlaşıldığı gibi bu kitapta, İstanbul'daki peygamber ve sahabe kabirleri, makamları, fetih şehit ve gazileri hakkında bilgi, türbe ve makamlarının bulunduğu mahaller, Fatih Sultan Mehmed'in fetihten sonra İstanbul'da kurmuş olduğu mahalleler ayrıntılı olarak anlatılmaktadır.
BİR KAFKAS GAZİSİ
Yazar, kendisinden anılarını dinlemiş olduğu bir Kafkas gazisi olan İlbaşıoğlu İsmail Ağa'nın anlattığı Kafkas Cephesi, ve daha Kafkaslar'dan Kuzey Irak'a kadar olan coğrafyada olan Ermeni olaylarını, Harp Mecmuası ve diğer tarihi kaynaklardan aldığı bilgilerle harmanlayarak ve dipnolar vererek güncel ve önemli bir konuyu işlemiştir.
TANIDIĞIM ÇANAKKALE GAZİLERİ
Dört bölümden oluşan bu kitapta, Çanakkale'nin dünyadaki yeri ve önemi, Çanakkale savaşlarının tarihi seyri ve savaş günlüğü, yazarın tanışmış olduğu Çanakkale savaşına bizzat katılmış olan gazilerin Çanakkale ile ilgili hatıraları sürükleyici bir üslüpla anlatılmaktadır. Kitabın son bölümünde Çanakkale'deki şehitlik, müstakil mezarlar, anıtlar, kitabeler, müzeler, yabancı anıt ve mezarlıklara yer verilmektedir.ih şehit ve gazileri, Fatih'ten günümüze kalan eserler anlatılmaktadır.
ÇAĞ AÇAN HÜKÜMDAR FATİH SULTAN GELİYOR
Fatih Sultan Mehmed'in hayatı, İstanbul'un fethi, fetih şehit ve gazileri, türbeleri, makamları yer almakradır.
ŞİFALI SULAR VE TÜRKİYE KAPLICALARI İÇMELER MADEN SULARI
Bu kitapta Türkiye'deki kaplıca ve içmelerin yerleri, özellikleri, hangi kaplıcaların ve içmelerin hangi hastalıklara iyi geldiği anlatılmaktadır.
KÂBİL VURDU HÂBİL'E
Güncel olayları konu alan şiir kitabıdır.
ÖĞRETMEN VE İDARECİ OLARAK FATİH VATAN LİSESİ'NDE YİRMİÜÇ YIL
Yazarın, öğretmenlik yaptığı süre içinde biriktirmiş olduğu anılarını anlattığı bir hatıra kitabıdır.
Serisi tükenmiş olup yeniden baskıya hazırlanan eserleri
PEYGAMBERLER TARİHİ
Hz. Adem (a.s.)'den Hz. Muhammed (s.a.v.)'e kadar gelmiş geçmiş yirmisekiz peygamberin hayatları ve mucizeleri.
EN ÇOK YAZMA VE BASMA NÜSHALARINA RASTLANAN
DUA KİTAPLARINDAN BİRİ
DELÂİLU'L-HAYRÂT
Şâziliye Tarikatı'nın Cezuliye kolunun kurucusu olan Şeyh Muhammed b. Süleyman el-Cezûlî ( vefatı: 870 H. 1465 M.) tarafından derlenmiş olan bu salavat mecmuasının tam adı "Delâ'ilu'l-hayrât ve şevâriku'l-envâr fî zikri's-salât 'ale'n-Nebiyyi'l-Muhtâr" dır. Ancak Türk okuyucular arasında daha çok "Delâ'ilu'l-hayrât" veya "Delâ'il-i şerîfe" olarak tanınmaktatadır.Şeyh Cezûlî'nin bu eseri aynı zamada bir evrâd (günlük dualar) mecmuası olarak da okunduğundan çok sayıda istinsah edilmiş (el yazması nüshaları yazılmış)tir.
Delâ'ilu'l-hayrât, yalnız Cezûliye ve Şâziliye mensupları tarafından değil, diğer tarikat mensupları, hatta hiçbir tarikata mensup olmayan Müslümanlar tarafından da faziletine inanılarak düzenli bir şekilde okunmaya devam etmiştir.
Delâ'ilu'l-hayrât'ın önsözünde, "salavât-ı şerife"yi belli zamanlarda düzenli olarak okuyanların çok sevap kazanacakları, Hz. Muhammed (s.a.v.)'in şefaatine erişecekleri, kötü huylarından kurtulacakları, dünya işlerinin düzeleceği belirtilmiştir.
Delâ'ilu'l-hayrât, her gün, gün aşırı, dört günde ve haftada bir defa olmak üzere beş tertip üzere okunmaktadır. Delâ'il-i şerîfe'yi okumaya pazartesi gününden başlamak gerekir. Sayfa kenarlarında hangi günlerde hangi duaların okunacağı belirtilmiştir. Okumaya başlamadan önce niyet etmek, tevbe etmek, Esma-i hüsna okumak, başlama ve bitirme duası yapmak Delâ'ilu'l-hayrât okumanın adabındandır. Adabı muhafaza etmek ve Delâ'il-i şerîfeokumayı bu işin ehli olan birisinden öğrenmek daha uygundur.
Yazma eser kütüphanelerimizde Delâ'ilu'l-hayrât'ın çok sayıda elyazması nüshası bulunmaktadır. Bunların arasında, cilt, hat, tezhip ve minyatür özellikleri bakımından son derece sanatkarâne olanlar da vardır. Elyazması Delâ'il-i şerîfe nüshalarının bir çoğunda Mekke-Medine tasvirleri mevcuttur. Öyle ki daha sonra matbaalarda basılan Delâ'ilu'l-hayrâtlarda da bu Mekke-Medine tasvirleri geleneği devam ettirilmiştir.
Kuzey Afrika ve Anadolu'da çok rağbet gören Delâ'ilu'l-hayrât, 1260-1320 / 1844-1902 yılları arasında tam ondört defa basılmıştır.
Esere, Arapça ve Türkçe olmak üzere bir çok şerh yapılmıştır.
Kaynak: Süleyman Uludağ, "DELÂİLÜ'L-HAYRÂT", DİA (Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi), 9/ 113-114, İstanbul, 1994
NOT: Ansiklopedi maddesinden kısaltılmıştır.
